Tiền thân là Trường Cấp 2 Vạn Phúc - thành lập trên quê hương "Vạn Phúc" năm 1960, đến nay, tiến lên miền nam đã có bề dày gần 60 năm tuổi. Chừng ấy thời gian, mái trường thân yêu này luôn là con thuyền chở đầy khát vọng về sự học của người dân Vạn Phúc. Những tấm Bằng khen do Chủ tịch Ủy ban thành phố trao tặng là sự ghi nhận xứng đáng đối với thầy trò nhà trường về những cống hiến cho sự nghiệp "trồng người".

Nằm trên địa bàn phường Vạn Phúc - quê hương với biết bao truyền thống tốt đẹp về cách mạng, về lòng yêu nước đấu tranh kiên cường chống giặc ngoại xâm, không những thế Vạn Phúc còn là làng nghề với nghề dệt lụa cổ truyền nổi tiếng. Từ khi ra đời (1961) đến nay, Trường Trung học cơ sở (THCS) Vạn Phúc đã gắn liền với hai mốc thời gian lịch sử: trước và sau năm 1975.

Trước 1975, trong 14 năm ngôi trường bước trên chặng đường đầy biến động của hoàn cảnh đất nước bị chia cắt cùng với cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm.

Sau 1975, ngôi trường lớn lên với thời kỳ thống nhất, xây dựng và phát triển đất nước của tỉnh Hà Sơn Bình (cũ). Trải qua những cột mốc ấy, ngôi trường đã tạo nên một bề dày truyền thống đáng tự hào.

Từ năm 1961 – 1975, Trường mang tên là trường cấp 2 Vạn Phúc. Ban đầu, cơ sở vật chất còn nhiều thiếu thốn, thiếu phòng học  phải học nhờ nhà dân, học ở tảo mạc đình, học ở miếu, có khi trường phải sơ tán học ở vùng ven thị xã. Dù phải sống chung với bom đạn chiến tranh nhưng nhà trường đã có những đóng góp to lớn cho công cuộc “ khai dân trí ” và đấu tranh thống nhất nước nhà. Nhiều thầy cô giáo đã chuyên tâm cống hiến cho sự nghiệp giáo dục - đào tạo; nhiều học sinh đóng góp tài năng trên các lĩnh lực khoa học, văn hóa, sản xuất, kinh doanh ở mọi miền đất nước...

Năm 1975, quê hương được giải phóng, nước nhà thống nhất, thầy và trò đến trường trong “Mùa xuân đầu tiên” (Văn Cao). Không thể quên năm học 1975 – 1976, năm học đã để lại ấn tượng khó phai mờ trong tâm trí bao người. Trường lớp cũ mà bỗng dưng mới mẻ; thầy trò có người lạ mà như đã từng quen… Nhưng quan trọng hơn cả, đổi thay lớn hơn cả là, từ đây, cái nhìn, cách nghĩ, cách làm giáo dục dưới mái trường này đã đổi thay căn bản theo quan điểm và hệ thống giáo dục mới. Đất nước thống nhất, công cuộc xây dựng CNXH được đẩy mạnh nền giáo dục cũng có nhiều thay đổi phát triển. Từ năm 1976 - 1990 Trường mang tên Trường Cấp 1,2 Vạn Phúc. Việc củng cố và nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học được chú trọng, phong trào thi đua “Dạy tốt - Học tốt” được đẩy mạnh, nhiều năm liền trường đạt danh hiệu xuất sắc, có nhiều giáo viên dạy giỏi, học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh.

Từ năm 1990 – 1997, trường mang tên Trường Phổ thông cơ sở Vạn Phúc, điều kiện cơ sở vật chất của nhà trường được củng cố hoàn thiện, trường lớp phát triển. Mọi phòng trào thi đua được duy trì và đẩy mạnh, trường luôn đạt dạnh hiệu trường tiên tiến, 2 tổ lao động xã hội chủ nghĩa, có giáo viên dạy giỏi cấp tỉnh, nhiều học sinh giỏi cấp huyện, tỉnh.

Từ năm 1997 – 2007, nhà trường tiếp tục củng cố,  ổn định lại tổ chức, cơ sở vất chất để phục vụ dạy và học, trường lớp ngày càng khang trang sạch đẹp, các phong trào thi đua của trường luôn được học sinh hưởng ứng sôi nổi. Học sinh giỏi các cấp tăng nhanh, chất lượng đội ngũ đảm bảo. Giai đoạn này trường được gọi tên là Trường THCS  Vạn Phúc. Tháng 9 năm 2007 trường có nhiều cố gắng nỗ lực trong việc xây dựng trường chuẩn quốc gia và được Ủy ban nhân dân tỉnh Hà Tây công nhận đạt chuẩn quốc gia giai đoạn 1 (2001 - 2010).

Năm 2008 trường được đầu tư xây dựng thêm cơ sở vật chất  đủ các phòng học bộ môn như: Vật lí, Hóa học, Sinh học, Tin học, phòng nghe nhìn, phòng tập đa năng... với trang thiết bị dạy học hiện đại đáp ứng nhu cầu dạy - học trong thời kì Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa và đặc biệt ngày 15 tháng 5 năm 2008 trường được Bộ giáo dục và đào tạo chọn là nơi phát động phong trào “Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực” trong cả nước.

Trải qua chặng đường gần 60 năm xây dựng và phát triển, tiến lên miền nam - Quận Hà Đông từng bước trưởng thành và khẳng định vị thế của mình trong ngành giáo dục và đào tạo Hà Đông. Cùng với sự gia tăng sĩ số, nhà trường luôn chú ý đến công tác xây dựng đội ngũ quảnlý, giáo viên. Đội ngũ không ngừng được tuyển chọn, bổ sung, đào tạo nâng cao trình độ chuyên môn. Đến năm học 2016-2017, trường có 36 cán bộ, giáo viên, nhân viên, biên chế thành 2 tổ chuyên môn và 1 tổ hành chính với 1 Thạc sĩ, 31 cử nhân.

 

Trong suốt quá trình xây dựng và phát triển, nhà trường thực hiện tốt các chủ trương của Bộ  và Sở Giáo dục Đào tạo, của Quận ủy, UBND, các sở, ban ngành, hội, đoàn thể quận Hà Đông. Dù thực hiện công tác dạy học chính khóa hay hoạt động ngoài giờ lên lớp, tiến lên miền nam là một trong các đơn vị đạt được hiệu quả giáo dục với thành tích nổi bật. Chất lượng giáo dục toàn diện được chú trọng và ngày càng được nâng lên. Số học sinh giỏi, học sinh tốt nghiệp THCS, đỗ THPT công lập, là những nét son trong truyền thống nhà trường.  

Nhà trường rất chú ý đến các hoạt động ngoại khóa, giáo dục các kỹ năng sống, tổ chức các cuộc thi sáng tạo, các hoạt động văn nghệ, thể dục thể thao…

Hoạt động hết sức ý nghĩa, mang tính xã hội hóa, góp phần hỗ trợ cho nhà trường là công tác của Ban đại diện cha mẹ học sinh, Hội khuyến học. Mấy chục năm qua, với mong mỏi cùng chăm sóc, giáo dục con em, các lực lượng này đã giữ vai trò là chỗ dựa tinh thần cho thầy và trò, cùng chia sẻ những khó khăn, cùng tham gia nhiều hoạt động, thành tích của nhà trường không thể thiếu những tấm lòng và tinh thần trách nhiệm quý báu đó.

Thật khó kể hết về những thành quả và ý nghĩa của mái trường trên hành trình 54 năm qua. Có thể khẳng định rằng, những đóng góp của tiến lên miền nam cho Quận Hà Đông, cho thành phố Hà Nội là vô cùng to lớn. Điều đó khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo đúng đắn và quan tâm sâu sắc của thành phố, của ngành và sự nỗ lực phấn đấu, huy động các lực lượng của các thế hệ cán bộ quản lý, thầy cô giáo tiến lên miền nam . Bài học thành công rút ra ở đây cũng thật giản dị; đó là, tất cả đều yêu quý việc học, tất cả đều vì việc học, vì tương lai con em và đất nước, đúng như tinh thần lấy “Khai dân trí” làm mục tiêu hàng đầu của Nhà nước Việt Nam.

Với sự nỗ lực trong mọi mặt, 55 năm qua, nhà trường đã vinh dự tiếp tục nhận được những danh hiệu và tặng thưởng của thành phố Hà Nội, của ngành giáo dục quận cùng nhiều Bằng khen, Giấy khen, danh hiệu Chiến sĩ thi đua, Giáo viên dạy giỏi các cấp trao cho tập thể và cá nhân.

Những danh hiệu tặng thưởng thường khẳng định vị trí một ngôi trường, nhưng còn một phần thưởng khác, có ý nghĩa không kém, thậm chí lớn hơn, đó chính là niềm tin, lòng yêu quý của nhân dân, phụ huynh, cựu giáo viên, cựu học sinh đã giành cho nhà trường. Học sinh biết tri ân thầy cô, còn thầy trò luôn biết tri ân những người vì sự nghiệp giáo dục cao cả của mái trường này